Trong năm 2023 Công an thị xã Kinh Môn đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 02 vụ , 03 đối tượng liên quan đến các hành vi vi phạm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, trong đó khởi tố 01 vụ = 01 bị can, xử lý hành chính 01 vụ, 02 đối tượng (Cảnh cáo), tang vật thu giữ gồm: 9,1kg thuốc nổ Anpho, 02 kíp mìn. Phát hiện, bắt giữ, xử lý 30 vụ, 33 đối tượng liên quan đến các hành vi vi phạm về pháo, trong đó khởi tố 05 vụ, 05 bị can, xử lý hành chính 21 vụ, 28 đối tượng, phạt tiền 11 vụ: 107.500.000đ, 09 vụ cảnh cáo; nhắc nhở 05 vụ; tang vật thu giữ: 166,569kg pháo, 900g thuốc pháo (trong đó các đối tượng trẻ vị thành niêm chiếm đa số 18/28 đối tượng).

Bên cạnh đó tình hình sản xuất, buôn bán, tàng trữ, sử dụng, vận chuyển trái phép vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, các loại pháo và thuốc pháo trong những tháng cuối năm thường có diễn biến phức tạp. Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả Nghị định số 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo; thực hiện có hiệu quả Luật quản lý vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ năm 2017; Nghị định số 56/2023/NĐ – CP ngày 24/07/1013 quy định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 96/2016/NĐ-CP , Nghị định số 99/2016/NĐ-CP . Thực hiện chỉ thị số 08/CT-UBND ngày 08/12/2023 về tăng cường công tác quản lý, phòng ngừa, đấu tranh với các hành vi vi phạm về vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo trong dịp Lễ, Tết năm 2024 trên địa bàn thị xã Kinh Môn.

I- NHẬN THỨC VỀ PHÁO HOA, PHÁO HOA NỔ

Nghị định số 137 bao gồm 04 chương, 26 điều. Theo quy định tại khoản 1 điều 3, Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định: Pháo, Pháo nổ và pháo hoa như sau:

1. Pháo là sản phẩm có chứa thuốc pháo, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra phản ứng hóa học nhành, mạnh, sinh khí, tạo ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, gây ra tiếng nổ hoặc không gây ra tiếng nổ. Pháo bao gồm: Pháo nổ, pháo hoa.

a) Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian;

Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ;

Pháo hoa nổ tầm thấp là quả pháo có đường kính không lớn hơn 90 mm hoặc tầm bắn không vượt quá 120 m. Pháo hoa nổ tầm cao là quả pháo có đường kính trên 90 mm hoặc tầm bắn trên 120 m;

b) Pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.

3. Quy định về đối tượng được kinh doanh và đối tượng được sử dụng pháo hoa như sau:

- Tại điều 14, Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định:

Chỉ tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được kinh doanh pháo hoa và phải được cơ quan Công an có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện về an ninh, trật tự; bảo đảm các điều kiện về phòng cháy, chữa cháy, phòng ngừa, ứng phó sự cố và bảo vệ môi trường.

Như vậy, cơ quan, tổ chức, người dân lưu ý chỉ là mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh pháo hoa.

- Tại điều 17, Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định các cơ quan, tổ chức cá nhân muốn sử dụng pháo hoa cần đủ điều kiện được sử dụng pháo hoa:

+ Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật.

+ Cơ quan, tổ chức, cá nhân khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

4. Quy định việc sử dụng pháo hoa:

- Tại Điều 4, Nghị định 137/2020/NĐ - CP quy định việc sử dụng pháo hoa:

+ Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

+ Việc quản lý, sử dụng pháo hoa, pháo hoa nổ, thuốc pháo phải bảo đảm đúng mục đích, đúng quy định vả bảo đảm an toàn, bảo vệ môi trường.

+ Người quản lý, sử dụng pháo hoa, pháo hoa nổ, thuốc pháo phải bảo đảm đủ điều kiện theo quy định.

+ Pháo hoa, pháo hoa nổ, thuốc pháo và các loại giấy phép bị mất, hư hỏng phải kịp thời báo cáo cơ quan quản lý có thẩm quyền.

+ Pháo hoa, pháo hoa nổ, thuốc pháo khi không còn nhu cầu, hết hạn sử dụng, không còn khả năng sử dụng phải được tiêu hủy theo quy định.

+ Việc tiêu hủy pháo, thuốc pháo phải bảo đảm đúng trình tự, an toàn, bảo vệ môi trường và theo quy định của pháp luật.

- Tại điều 5, Nghị định 137/2020/NĐ-CP quy định các hành vi bị cấm:

+ Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại Nghị định này.

+ Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo.

+ Mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.

+ Lợi dụng, lạm dụng việc sử dụng pháo để xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, tính mạng, sức khỏe, tài sản, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

+ Trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không bảo đảm an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường.

+ Chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các loại giấy phép về pháo.

+ Giao pháo hoa nổ, thuốc pháo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện theo quy định.

+ Hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức.

+ Cố ý cung cấp thông tin sai lệch về quản lý, bảo quản pháo, thuốc pháo; không báo cáo hoặc báo cáo không kịp thời, che giấu hoặc làm sai lệch thông tin về việc mất, thất thoát, tai nạn, sự cố về pháo, thuốc pháo.

II- QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT VI PHẠM VỀ PHÁO

1- Các hành vi vi phạm bị xử phạt vi phạm hành chính như sau:

- Điều 11, Nghị định 144/2021 ngày 31/12/2021 quy định:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với việc lưu hành các loại giấy phép, giấy xác nhận, giấy chứng nhận, chứng chỉ về quản lý, sử dụng VK, CCHT và pháo không còn giá trị sử dụng.

- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi:

…

+ Chiếm đoạt, trao đổi, mua, bán, cho, tặng, mượn, cho thuê, cầm cố, thuê, nhận cầm cố các loại giấy phép, giấy xác nhận, giấy chứng nhận, chứng chỉ về VK, CCHT và pháo.

+ Làm giả các loại giấy phép, giấy xác nhận, giấy chứng nhận, chứng chỉ về VK, CCHT và pháo.

+ Che dấu, giúp người khác hoặc không tố giác hành vi chế tạo, sản xuất,

mang, mua bán, sửa chữa, xuất nhập khẩu, tàng trữ vận chuyển, sử dụng trái phép,

hủy hoại VK, CCHT và pháo.

+ Mất giấy phép, giấy xác nhận, giấy chứng nhận, chứng chỉ về VK, CCHTvà pháo.

…

- Phạt tiền từ 5.000.000₫ đến 10.000.000đ đối với hành vi:

…

+ Sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép.

- Phạt tiền từ 10.000.000đ đến 20.000.000đ đối với hành vi:

…

+ Vận chuyển, tàng trữ pháo trái phép, thuốc pháo hoặc nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo.

+ Hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện trái phép cách thức chế tạo, sản xuất, sủa chữa hoặc sử dụng VK, CCHT và pháo dưới mọi hình thức.

…

- Phạt tiền từ 20.000.000đ đến 40.000.000đ đối với hành vi:

…

+ Mang trái phép VK, CCHT và pháo vào, ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hộ chủ nghĩa Việt Nam hoặc mang vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.

2. Các hành vi vi phạm xử lý theo luật hình sự

- Đốt pháo nổ

+ Đối với người đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự không thuộc xử phạt vi phạm hành chính quy định tại điều 11, Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính phủ. Nghị định quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống bạo lực gia đình.

Hành vi đốt pháo ở nơi công cộng, nơi diễn ra các cuộc họp, những nơi tập trung đông người, đốt pháo nổ ném ra đường, ném vào người khác, ném vào phương tiện khác đang lưu thông, ném từ trên cao xuống, đốt pháo nổ mang theo xe đang chạy. Đốt pháo nổ với số lượng tương đương từ 1 kg đến dưới 5 kg đối với pháo thành phẩm hoặc tương đương từ 0,1 kg đến dưới 0,5 kg đối với thuốc pháo. Đốt pháo nổ với số lượng dưới 1 kg pháo thành phẩm hoặc dưới 0,1 kg đối với thuốc pháo đã bị xử lý hành chính về hành vi đốt pháo nổ hoặc bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm thì truy cứu về tội" Gây rối trật tự công cộng" (Khoản 1 Điều 318 - Bộ luật hình sự 2015)

+ Truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Gây rối trật tự công cộng" (Khoản 2 điều 318 - Bộ luật hình sự 2015 đối với hành vi Cản trở, hành hung người thi hành công vụ, người bảo vệ trật tự công cộng hoặc người khác ngăn chặn không cho đốt pháo nổ. Đốt pháo nổ với số lượng tương đương từ 5 kg trở lên với pháo thành phẩm hoặc tương đương từ 0,5 kg thuốc pháo trở lên.

+ Người nào đốt pháo nổ gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng, sức khoẻ, tài sản người khác thì ngoài việc truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Gây rối trật tự công cộng", người vi phạm có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội danh khác quy định trong bộ luật này.

- Các hành vi sản xuất, vận chuyển, mua bán, tàng trữ pháo

+ Phạt tù từ 1 năm đến 5 năm đối với hành vi sản xuất, buôn bán 06 kg đến dưới 40 kg pháo nổ

+ Phạt tù từ 5 năm đến 10 đối với hành vi sản xuất, buôn bán pháo nổ từ 40 kg đến dưới 120 kg.

+ Phạt tù từ 08 năm đến 15 năm đối với hành vi sản xuất, buôn bán pháo nổ

120 kg trở lên.

+ Đối với các hành vi sản xuất, buôn bán pháo hoa nổ nếu không thuộc trường hợp quy định tại điều 305 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017 về tội sản xuất, buôn bán hàng cấm) Mức phạt có thể lên đến 15 năm tù. Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 20.000.000₫ đến 100.000.000₫, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

III- BIỆN PHÁP THỰC HIỆN

- Người dân không sản xuất, tàng trữ, buôn bán, vận chuyển và đốt pháo các loại pháo, thường xuyên thực hiện nghiêm túc Nghị định 137/NĐ- CP của Thủ tướng Chính phủ nhất là dịp trước, trong, sau tết nguyên đán.

- Mỗi người dân cần tuyên truyền, vận động người thân và mọi người xung quang không sản xuất, buôn bán, tàng trữ, vận chuyển và đốt các loại pháo.

- Nếu phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm các quy định về phòng chống pháo, mỗi người hãy báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để xử lý kịp thời theo pháp luật. Nghiêm túc thực hiện các quy định về phòng chống các loại pháo, là góp phần đảm bảo ANTT an toàn xã hội, vì bình yên và hạnh phúc của nhân dân, xây dựng đời sống văn hoá, mừng Đảng, mừng xuân, đón mừng năm mới vui tươi, lành mạnh, an toàn và tiết kiệm.