1. Theo Luật Chăn nuôi 2018, nguyên tắc cơ bản mà người chăn nuôi phải thực hiện trong việc đối xử nhân đạo với vật nuôi trong chăn nuôi được quy định tại Điều 69 Luật này. Cụ thể thì tổ chức, cá nhân có hoạt động chăn nuôi phải thực hiện các yêu cầu sau đây:

– Có chuồng trại, không gian chăn nuôi phù hợp với vật nuôi: đối với từng loại vật nuôi, cần có các cơ cấu chuồng trại khác nhau, gia súc, gia cầm cần có chuồng trại phù hợp để vật nuôi phát triển.

– Cung cấp đủ thức ăn, nước uống bảo đảm vệ sinh: một khía cạnh nhân đạo thể hiện ở việc chăm sóc vật nuôi, thiết yếu nhất là thức ăn và nước uống cần tuân thủ quy định về vệ sinh cho vật nuôi.

– Phòng bệnh và trị bệnh theo quy định của pháp luật về thú y: trong quá trình chăn nuôi, vật nuôi không tránh khỏi nhiễm bệnh, người chăn nuôi cần phải trị bệnh cho vật nuôi theo kiến thức thú y hoặc theo hướng dẫn của thú ý.

– Yếu tố quan trọng trong đảm bảo nhân đạo đối với vật nuôi là không đánh đập, hành hạ vật nuôi. Vật nuôi là các động vật mang lại lợi ích cho con người, do đó không thực hiện những việc mang tính hành hạ vật nuôi.

2. Đây là những nguyên tắc cơ bản nhất về đối xử nhân đạo trong chăn nuôi, ngoài ra việc đối xử nhân đạo còn được thể hiện trong việc vận chuyển vật nuôi. Tại Điều 70 Luật chăn nuôi 2018 thì đối xử nhân đạo với vật nuôi trong vận chuyển yêu cầu các tổ chức, cá nhân vận chuyển vật nuôi phải thực hiện các yêu cầu sau đây:

– Trong quá trình thực hiện các khâu chăn nuôi, từ di chuyển giống vật nuôi, chuyển chuồng trại, đưa đi tiêu thụ đều cần phải vận chuyển vật nuôi. Quá trình vận chuyển này cần phải sử dụng phương tiện vận chuyển, trang thiết bị vận chuyển vật nuôi phù hợp với từng loại vật nuôi, bảo đảm không gian thông thoáng, hạn chế chấn thương, sợ hãi cho vật nuôi. Đây là chế độ nhân đạo đối với vật nuôi, cần phải được thực hiện đúng, tránh việc vận chuyển chồng chất các loại vật nuôi lên nhau.

– Cung cấp đủ thức ăn, nước uống cho vật nuôi: đây là nhu cầu thiết yếu đối với vật nuôi, do đó vật nuôi cần được cung cấp những nhu cầu này.

– Không đánh đập, hành hạ vật nuôi: Như nguyên tắc nhân đạo ở Điều 69 Luật chăn nuôi 2018 vừa nêu ở trên thì một nguyên tắc cần đảm bảo là không đánh đập hành hạ vật nuôi, hành vi đánh đập hành hạ vật nuôi là hành vi vô nhân đạo.

3. Quá trình giết mổ vật nuôi là một trong những khâu để tiêu thụ vật nuôi, đưa sản phẩm chăn nuôi ra thị trường, chế biến vật nuôi thành các sản phẩm để tiêu thụ. Điều 71 Luật chăn nuôi 2018 quy định về nguyên tắc đối xử nhân đạo với vật nuôi trong giết mổ, cơ sở giết mổ vật nuôi phải thực hiện các yêu cầu sau đây:

– Cơ sở giết mổ vật nuôi phải có nơi lưu giữ vật nuôi bảo đảm vệ sinh, việc này nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh cho các sản phẩm được tạo ra từ vật nuôi; cơ sở giết mổ vật nuôi phải cung cấp nước uống phù hợp với vật nuôi trong thời gian chờ giết mổ, tránh việc hành hạ vật nuôi trước khi giết mổ.

– Tuy việc giết mổ sẽ kết thúc vòng đời của vật nuôi nhưng cơ sở giết mổ vật nuôi cũng cần hạn chế gây sợ hãi, đau đớn cho vật nuôi; không đánh đập, hành hạ vật nuôi.

– Để tránh các hành vi giết mổ dã man, cơ sở giết mổ vật nuôi cần có biện pháp gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ, thông thường chúng ta thường thấy cách gây ngất vật nuôi bằng điện; không để vật nuôi chứng kiến đồng loại bị giết mổ gây ảnh hưởng đến các đồng loại.

4. Đối xử nhân đạo với vật nuôi trong nghiên cứu khoa học và hoạt động khác được quy định tại Điều 72 Luật chăn nuôi thì ngoài việc vật nuôi trở thành sản phẩm của ngành chăn nuôi thì vật nuôi còn được sử dụng để nghiên cứu các hoạt động khoa học, do đó mà vật nuôi sử dụng trong nghiên cứu khoa học và hoạt động khác phải được đối xử nhân đạo, không được thực hiện các hoạt động nghiên cứu có hành vi dã man, hành hạ vậy nuôi. Các cơ sở nghiên cứu khoa học cần đối xử nhân đạo với vật nuôi phải tôn trọng, hài hòa với hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo, văn hóa truyền thống và được cộng đồng xã hội chấp thuận.

5. Nghị định số 14/2021/NĐ-CP ngày 01/3/2021 của Chính phủ quy định:

- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi đánh đập, hành hạ tàn nhẫn đối với vật nuôi.

- Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với cơ sở giết mổ tập trung không có nơi lưu giữ vật nuôi bảo đảm vệ sinh trước khi giết mổ; đánh đập vật nuôi trước khi giết mổ; không có biện pháp gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ.

- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi đưa vật thể lạ, bơm nước cưỡng bức hoặc các chất khác vào cơ thể động vật trên cạn trước khi giết mổ.