
Kinh Môn, mảnh đất địa linh nhân kiệt nổi tiếng với nhiều di tích lịch sử văn hóa danh thắng, trong đó phải kể đến Quần thể di tích quốc gia đặc biệt, khu du lịch An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương, quần thể di tích mang trong mình những giá trị riêng biệt, độc đáo không nơi nào có được.
(Quần thể di tích quốc gia đặc biệt, khu du lịch An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương; Nguồn: Internet)
Dãy núi An Phụ kéo dài 17 km, khởi phát từ phía đông của trung tâm thị xã Kinh Môn đến phía tây giáp sông Kinh Thầy. Tọa lạc trên địa thế cao nhất của dãy núi là ngôi Đền Cao An Phụ có tên chữ “An Phụ Sơn Từ” địa danh đã gắn liền với tên tuổi, cuộc đời và sự nghiệp của bậc “Thánh Phụ Kỳ Vĩ” An Sinh Vương Trần Liễu (1211- 1251), người đã từng “Nhẫn Vi Đại Nghĩa” để nhà Trần được yên ổn trong thời khai cơ và có công giúp triều đình nhà Trần trấn ải vùng Đông Bắc, kiến thiết một cõi Hải Đông thành vùng giàu có và chăm lo cho bách tính trong vùng, đặc biệt là đã có công sinh thành ra Hiển Thánh Trần Hưng Đạo - Người anh hùng dân tộc văn võ song toàn đã ba lần đại thắng quân Nguyên Mông ở thế kỉ XIII.
(Ảnh: Trên đỉnh non thiêng nhìn ra cửa biển; Nguồn: Ban Quản lý di tích)
Cách Đền Cao An Phụ khoảng 300 mét về phía trước và thấp hơn chừng 50 mét là Di tích Tượng Đài Quốc Công Tiết Chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn - công trình kiến trúc nghệ thuật bằng đá xanh ngoài trời lớn nhất Việt Nam cuối thế kỷ XX. Cùng với đó là bức tranh truyện phù điêu đất nung ngoài trời lớn nhất Việt Nam tái hiện lại 3 lần kháng chiến chống quân Nguyên Mông của quân và dân nhà Trần. Cả hai công trình đều được xác lập kỉ lục Guinness Việt Nam năm 2013.
(Nguồn: Tạp chí điện tử Người đưa tin)Từ đỉnh non thiêng An Phụ nhìn về phía Đông Bắc, Động Kính Chủ thuộc dãy núi Dương Nham như một hòn non bộ khổng lồ giữa mênh mông thung lũng Kinh Thầy. Đây là một danh thắng cổ tích không chỉ nổi tiếng là: “Nam Thiên Đệ Lục Động” (Động đẹp thứ sáu trời Nam), mà còn lưu giữ Bảo Vật Quốc Gia, đó là hệ thống văn bia lớn nhất cả nước với 47 văn bia ma nhai được khắc trên vách động bằng chữ Hán, chữ Nôm và chữ Quốc ngữ có niên đại từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XX, ghi lại những dấu ấn suốt chiều dài lịch sử của đất nước.
(Nguồn: Ban Quản lý di tích)Nằm bên kia sông Kinh Thầy đối diện với khu núi đá Kính Chủ là ngôi chùa cổ Nhẫm Dương (Thánh Quang Tự) có từ thời nhà Trần. Đây là nơi khai sáng của Thiền phái Tào Động Việt Nam, nơi thờ Phật, thờ 2 Bảo Tháp có đặt xá lị của Đệ Nhất Tổ và Đệ Nhị Tổ Thiền Phái Tào Động và cũng là địa điểm khảo cổ học có giá trị mang tầm quốc tế với số lượng hiện vật dày đặc và quý hiếm có niên đại hàng vạn năm.
(Chùa Nhẫm Dương- phường Duy Tân; Nguồn: Internet)Với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, tính độc đáo và quý hiếm, ngày 22/12/2016 quần thể di tích, danh thắng An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương được Thủ Tướng Chính Phủ công nhận là Quần thể di tích cấp quốc gia đặc biệt; năm 2017, hệ thống văn bia ma nhai Động Kính Chủ được công nhận là Bảo Vật Quốc Gia; năm 2021, Quần thể được công nhận là Khu du lịch cấp tỉnh; năm 2022, Lễ hội truyền thống Đền Cao An Phụ được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa Phi vật thể quốc gia.
ENGLISH SUBTITILES:
OVERVIEW OF THE SPECIAL NATIONAL HERITAGE COMPLEX AN PHU - KINH CHU - NHAM DUONG
Kinh Mon, a sacred land of extraordinary people, is renowned for numerous historical and cultural landmarks. Among them is the special national heritage complex, the tourist area of An Phu - Kinh Chu - Nham Duong. This complex possesses unique and distinctive values that are unparalleled elsewhere.
(Photo: The Special national heritage complex An Phu - Kinh Chu - Nham Dương; Source: The Internet)
The An Phu mountain range stretches for 17 kilometers, originating from the east of the Kinh Mon town center and extending westward along Kinh Thay River. Situated at the highest point of this mountain range is the Cao An Phu Temple, also known as "An Phu Son Tu.", which is closely associated with the name, life, and achievements of the remarkable "Thien Phu Ky Vi" An Sinh Vuong Tran Lieu (1211-1251). He devotedly undertook significant responsibilities to ensure the peace of the Tran dynasty during its early days, played a crucial role in defending the northeastern frontier, and contributed to the establishment of a prosperous Hai Dong region, especially in fostering the birth of the illustrious Tran Hung Dao - the national hero excelling in both literature and martial arts, who achieved three major victories against the Mongol invaders in the 13th century.

(Photo: Overlooking the sea from the sacred mountain peak; Source: Relics Management Board)
Approximately 300 meters in front of the Cao An Phu Temple and slightly lower by about 50 meters, there stands the Monument of National Hero Hung Dao Dai Vuong Tran Quoc Tuan. This outdoor architectural masterpiece, made of large green stones, is the largest in Vietnam at the end of the 20th century. Adjacent to it is the largest outdoor terracotta bas-relief mural in Vietnam, portraying three resistance battles against the Mongol invaders by the Tran dynasty's military and civilians. Both structures were officially recognized by Guinness Vietnam in 2013.
(Source: E-magazine Nguoi dua tin)
Looking northeast from the sacred An Phu mountain peak, the Kinh Chu Cave in the Duong Nham mountain range appears as a colossal rock formation amidst the vast Kinh Thay valley. This is a legendary scenic spot not only famous for being the "Sixth Beautiful Cave in Southern Heaven" but also for housing the National Treasure, the largest collection of stone steles in the country. Carved with Han characters, Nom characters, and Vietnamese characters, these 47 steles, dating back from the 14th to the 20th century, document the significant historical milestones of the nation.
(Source: Relics Management Board)
On the opposite bank of Kinh Thay River, facing the Kinh Chu rocky mountain area, is the ancient Nham Duong Pagoda ( Saint Quang Tu), dating back to the Tran dynasty. This site is the cradle of Vietnamese Caodong school , where Buddha is worshipped alongside the Two Stupas containing the Śarīra of the Caodong school ‘s First and Second Ancestors. It is also an archaeologically significant site with internationally valuable artifacts dating back thousands of years.
(Nham Duong Temple - Duy Tan Ward; Source: Internet)
Given its exceptional historical, cultural, unique, and rare values, on December 22, 2016, this complex was officially recognized as a Special National Heritage Complex by Prime Minister of the Socialist Republic of Viet Nam. In 2017, the collection of cliff inscriptions in Kinh Chu Cave was acknowledged as a National Treasure. In 2021, the complex was designated as a provincial-level tourist area. In 2022, the traditional festival of Cao An Phu Temple was included in the list of intangible cultural heritage by the Ministry of Culture, Sports, and Tourism.
-----------------------------------------
Ban Tuyên giáo - Đoàn thanh niên - Ban Quản lý di tích T.x Kinh Môn, tỉnh Hải Dương
nguôn: http://kinhmon.haiduong.gov.vn/ViewDetail/7896.aspx